Ulica Đure Jakšića, smeštena u srcu Novog Sada, jedno je od najstarijih i kulturno najznačajnijih urbanih jezgra grada. Prostire se u blizini Dunava, okružena zgradama koje svedoče o dugoj i slojevitoj istoriji; od baroknog nasleđa do moderne kulturne institucije.
Prve građevine u ovom delu nastale su tokom 18. i početkom 19. veka. Pokraj Dunava nalazile su se jednostavne barake i skladišta. Ulica je bila uzana, tipično za Novi Sad u 19. veku, i vodila je ka Dunavu, dok su širi sokaci bili građeni kasnije i organizovanije. Ovaj ambijent je sačuvan sve do danas, pošto je stari barokni izgled preživeo bombardovanje i razaranja tokom Bune 1849. godine.
Na broju 9 u ulici nalazi se jedna od ključnih zgrada – nekadašnja Visarionova bolnica. Izgrađena 1741. godine po nalogu vladike Visariona Pavlovića, prva je institucija takve vrste u gradu. Početno se razvijala kao špital i dom za beskućnike, a kasnije postaje gradska bolnica nakon proširenja 1803. i nadogradnje sprata 1847.
Zgrada je takođe jedna od osam centarskih građevina koje su preživele razaranje 1849. godine.
Do kraja 19. veka, Visarionova bolnica prelazi u Srpsku devojačku školu, što potvrđuje dug kontinuitet javne upotrebe, a od 1974. u njoj se nalazi Akademija umetnosti. Ovime je ovaj objekat postao kulturno-umetnički centar, čime ulica trenutno predstavlja spoj istorijskog nasleđa i savremenih kreativnih potencijala.
Na ulazu u dvorište nekadašnje Visarionove bolnice, nalazi se impresivna barokna kapija iz 1748. godine. Kapija je masivna, sa polukružnim lukom, pilastrima i stilizovanim volutama – i predstavlja jedan od najočuvanijih detalja barokne arhitekture u srcu Novog Sada.
foto: Moj Novi Sad
Naziv Trga potiče od Đure Jakšića (1832–1878), istaknutog srpskog pesnika, slikara, dramaturga i boema. Rođen u Srpskoj Crnji, učestvovao u revoluciji 1848/49, a većinu života proveo je veoma siromašan i svojevremeno bio je i hospitalizovan zbog tuberkuloze. Ulica je prvobitno bila poznata kao Lazareva (Lajoša Košuta) ili Nikolajevska, što je odražavalo austrijsko-mađarski uticaj, a novo ime dobila je početkom 20. veka, iako joj je tokom Drugog svetskog rata vraćeno prvobitno ime.
Pored broja 9, ulica sadrži i zgradu na broju 1a, koja je pod zaštitom kao kulturno dobro od 2008. godine. Nažalost, danas je zapuštena i služi kao divlja deponija, što je samo još jedan primer manjka nege kulturnog nasleđa. Na ulazu u Dunavski park, tik do ulice, stoji bronzana statua Đure Jakšića koju je 1982. izradio Jovan Soldatović. Visoka 175 cm, postavljena je na stenični postament i decenijama dočekuje posetioce parka .
Nema komentara